BAN ÂU
Tên khoa học: Hypericum perforatum L.
Họ: Ban (Hypericaceae).
Tên khác: Cỏ thánh John (St.John`s Wort); cỏ Tipton, cỏ Klamath
Tên vị thuốc: Ban.
Đặc điểm chung
Nguồn gốc, phân bố
Cây ban Âu (Hypericum perforatum L.) có nguồn gốc từ châu Âu. Cây phân bố rộng ở nhiều vùng trên khắp thế giới như các vùng cận nhiệt đới, Bắc Mỹ, Nhật Bản, Australia, Châu Âu, Tiểu Á, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc.
Ở Việt Nam, cây ban Âu được nhập nội và đưa vào trồng trọt tại các tỉnh miền núi phía Bắc từ năm 2004.
Đặc điểm thực vật
Ban Âu là cây sống 1 – 2 năm, cao từ 0,3 m đến 1,0m. Thân cây thẳng, thân gỗ, nhiều nhánh và phân nhánh từ nửa thân phía trên của cây. Từ một gốc có thể mọc ra nhiều thân (có thể tới 30 thân). Lá cây mọc đối, không cuống, hình dạng hơi thuôn, dài 1,5 – 3 cm, rộng 1,5 – 5 mm, màu vàng xanh với những chấm nhỏ trong suốt xuyên qua mô và có một vài chấm đen ở mặt dưới của lá. Cây có rất nhiều hoa (khoảng 25 – 100 hoa) mọc thành chùm ở ngọn và đỉnh cành. Đường kính hoa khoảng 2 cm, có 5 cánh, màu vàng sáng với những chấm đen nổi bật. Quả dài 5 – 10 mm, chia làm 3 ngăn, có nhiều hạt, là dạng quả có đầu dính. Hạt dài 1 mm. Mùa ra hoa từ tháng 4 – tháng 6, mùa ra quả từ tháng 8 – 10.
Điều kiện sinh thái
Ban Âu thích hợp với khí hậu mát và ẩm. Cây phát triển tốt ở độ cao vài trăm mét so với mực nước biển, ở độ cao 1100 m cây bắt đầu kém phát triển. Ở độ cao trên 1.500 m có nhiệt độ quá thấp, mùa sinh trưởng ngắn nên hạn chế sự sinh trưởng và tồn tại của cây.
Cây phát triển mạnh ở những vùng có lượng mưa nhiều vào mùa mưa hoặc mùa hè. Độ cao trên 1.500 m, lượng mưa ít hơn 500 mm và nhiệt độ trung bình ngày của tháng 24oC được xem là giới hạn ngưỡng cho cây phát triển. Cây đòi hỏi ánh sáng nhiều để phát triển nên thường phát triển tốt ở những đồng cỏ trống, rừng thưa…
Ban có thể trồng được ở nhiều loại đất khác nhau nhưng phát triển tốt nhất ở vùng đất có cấu trúc thô, thoát nước tốt, đất có độ chua nhẹ đến trung tính (pH 5,0 – 6,5).
Giá trị làm thuốc
Bộ phận sử dụng:Phần trên mặt đất được thu hoạch khi cây bắt đầu ra hoa.
Công dụng:Dùng điều trị bệnh trầm cảm. Ngoài ra ban còn được dùng làm thuốc trị bệnh gan, thuốc chống viêm, kháng khuẩn, chữa bỏng, chống virus, chống nghiện rượu …
